Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), khi mang thai khiến cho bà mẹ có nguy cơ mắc Covid-19 nặng hơn nên Bộ Y tế đã quyết định cho các bà mẹ mang thai từ 13 tuần tuổi trở lên được tiêm vaccine Covid-19.
Tiêm vaccine cho thai phụ tại Bệnh viện Từ Dũ. Ảnh: Hoàng Hùng
Bác sĩ Đinh Anh Tuấn, Phó vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ - trẻ em (Bộ Y tế), cho biết phụ nữ có thai cũng dễ mắc Covid-19 như những đối tượng khác. Khi bị mắc Covid-19, sản phụ và thai nhi dễ bị ảnh hưởng tới sức khỏe hơn các đối tượng khác, nhất là khi mẹ bị suy hô hấp thì dễ dẫn đến thiếu oxy ở bào thai, gây tình trạng thai lưu, sẩy thai, đẻ non.
Bên cạnh đó, những biến chứng xảy đến với bà mẹ bao gồm tắc mạch, suy hô hấp, rối loạn đông máu... Đặc biệt đối với những bà mẹ có bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, tiểu đường thai kỳ, tăng cân quá mức thì tình trạng bệnh lý càng trở nên nặng hơn.
Bộ Y tế ban hành quyết định 3802/QĐ-BYT về hướng dẫn tạm thời khám sàng lọc trước khi tiêm vaccine phòng Covid-19, xác định các trường hợp phải được khám sàng lọc kỹ lưỡng và thận trọng khi tiêm vaccine, trong đó có phụ nữ mang thai từ 13 tuần trở lên. Phụ nữ mang thai dưới 13 tuần sẽ được hoãn tiêm vaccine ngừa Covid-19.
ThS.BS Nguyễn Hiền Minh, đơn vị tiêm chủng Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, cho biết khi tiêm vaccine ngừa Covid-19 phụ nữ mang thai cần lưu ý như thăm khám bác sĩ sản khoa trước khi tiêm chủng; bác sĩ sản khoa sẽ đánh giá sức khỏe thai kỳ như kiểm tra tuổi thai, tình trạng thai, đánh giá nguy cơ và lợi ích tiêm vaccine phòng Covid-19 ở phụ nữ mang thai. Loại vaccine được chỉ định tiêm cho thai phụ là AstraZeneca, Pfizer, Moderna, chống chỉ định vaccine Sputnik V.
Bác sĩ Minh lưu ý, lịch tiêm vaccine khác của phụ nữ mang thai như vaccine uốn ván, bạch hầu, ho gà... phải cách ít nhất là 14 ngày trước khi tiêm vaccine Covid-19 và cách 28 ngày sau khi tiêm vaccine Covid-19. Phụ nữ mang thai sau khi tiêm vaccine phòng Covid-19 cần tiếp tục theo dõi chăm sóc thai kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ sản khoa.
Thai phụ được coi là nhóm đối tượng đặc biệt khi tiêm vaccine Covid-19. Cơ thể bà bầu phải chịu gánh nặng gấp đôi; thận, gan, hệ tim mạch và hệ hô hấp hoạt động với cường độ mạnh hơn. Sau tiêm, họ gặp phản ứng phụ giống người bình thường như sốt, mệt mỏi, đau đầu, ớn lạnh, đau khớp, tăng cảm giác đau, sưng, đỏ, bồn chồn... Do đó, tiêm vaccine Covid-19 trên phụ nữ mang thai cần rất thận trọng, theo dõi, xử trí kịp thời nếu có phản ứng phụ nặng.
Các bà bầu chờ tiêm vaccine tại Bệnh viện Hùng Vương. Ảnh: Thiên Chương
Các bác sĩ khuyến cáo ba ngày đầu tiên sau tiêm vaccine Covid-19, bà bầu không nên ở một mình do đây là thời gian cơ thể thường xuất hiện phản ứng phụ. Thai phụ chủ động theo dõi sức khỏe bản thân, ăn uống đảm bảo dinh dưỡng, ngủ đủ giấc, tâm lý thoải mái để đáp ứng miễn dịch tốt nhất sau tiêm vaccine.
Nếu sốt dưới 38,5 độ sau tiêm, nới lỏng quần áo, chườm/lau bằng khăn ấm tại trán, hố nách, bẹn, uống đủ nước, không để nhiễm lạnh, đo lại nhiệt độ sau 30 phút. Nếu sốt từ 38,5 độ trở lên hoặc đau mỏi người, đau tại chỗ tiêm, uống thuốc hạ sốt, thuốc giảm đau thông thường chứa paracetamol theo hướng dẫn của cán bộ y tế. Trường hợp không hạ sốt hoặc sốt cao hơn 39 độ, thai phụ cần thông báo ngay cho nhân viên y tế và đến cơ sở y tế gần nhất.
Theo bác sĩ Hiền Minh, lịch tiêm vaccine ngừa Covid-19 cho thai phụ từ 13 tuần thai, nên hoàn tất mũi 2 của vaccine trước 36 tuần 6 ngày. Nếu không kịp hoàn tất lịch tiêm, mũi 2 sẽ được tiêm trong thời kỳ hậu sản.
Tiêm vaccine cho thai phụ tại Bệnh viện Từ Dũ. Ảnh: Hoàng Hùng
Bác sĩ Đinh Anh Tuấn, Phó vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ - trẻ em (Bộ Y tế), cho biết phụ nữ có thai cũng dễ mắc Covid-19 như những đối tượng khác. Khi bị mắc Covid-19, sản phụ và thai nhi dễ bị ảnh hưởng tới sức khỏe hơn các đối tượng khác, nhất là khi mẹ bị suy hô hấp thì dễ dẫn đến thiếu oxy ở bào thai, gây tình trạng thai lưu, sẩy thai, đẻ non.
Bên cạnh đó, những biến chứng xảy đến với bà mẹ bao gồm tắc mạch, suy hô hấp, rối loạn đông máu... Đặc biệt đối với những bà mẹ có bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, tiểu đường thai kỳ, tăng cân quá mức thì tình trạng bệnh lý càng trở nên nặng hơn.
Bộ Y tế ban hành quyết định 3802/QĐ-BYT về hướng dẫn tạm thời khám sàng lọc trước khi tiêm vaccine phòng Covid-19, xác định các trường hợp phải được khám sàng lọc kỹ lưỡng và thận trọng khi tiêm vaccine, trong đó có phụ nữ mang thai từ 13 tuần trở lên. Phụ nữ mang thai dưới 13 tuần sẽ được hoãn tiêm vaccine ngừa Covid-19.
ThS.BS Nguyễn Hiền Minh, đơn vị tiêm chủng Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, cho biết khi tiêm vaccine ngừa Covid-19 phụ nữ mang thai cần lưu ý như thăm khám bác sĩ sản khoa trước khi tiêm chủng; bác sĩ sản khoa sẽ đánh giá sức khỏe thai kỳ như kiểm tra tuổi thai, tình trạng thai, đánh giá nguy cơ và lợi ích tiêm vaccine phòng Covid-19 ở phụ nữ mang thai. Loại vaccine được chỉ định tiêm cho thai phụ là AstraZeneca, Pfizer, Moderna, chống chỉ định vaccine Sputnik V.
Bác sĩ Minh lưu ý, lịch tiêm vaccine khác của phụ nữ mang thai như vaccine uốn ván, bạch hầu, ho gà... phải cách ít nhất là 14 ngày trước khi tiêm vaccine Covid-19 và cách 28 ngày sau khi tiêm vaccine Covid-19. Phụ nữ mang thai sau khi tiêm vaccine phòng Covid-19 cần tiếp tục theo dõi chăm sóc thai kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ sản khoa.
Thai phụ được coi là nhóm đối tượng đặc biệt khi tiêm vaccine Covid-19. Cơ thể bà bầu phải chịu gánh nặng gấp đôi; thận, gan, hệ tim mạch và hệ hô hấp hoạt động với cường độ mạnh hơn. Sau tiêm, họ gặp phản ứng phụ giống người bình thường như sốt, mệt mỏi, đau đầu, ớn lạnh, đau khớp, tăng cảm giác đau, sưng, đỏ, bồn chồn... Do đó, tiêm vaccine Covid-19 trên phụ nữ mang thai cần rất thận trọng, theo dõi, xử trí kịp thời nếu có phản ứng phụ nặng.
Các bà bầu chờ tiêm vaccine tại Bệnh viện Hùng Vương. Ảnh: Thiên Chương
Các bác sĩ khuyến cáo ba ngày đầu tiên sau tiêm vaccine Covid-19, bà bầu không nên ở một mình do đây là thời gian cơ thể thường xuất hiện phản ứng phụ. Thai phụ chủ động theo dõi sức khỏe bản thân, ăn uống đảm bảo dinh dưỡng, ngủ đủ giấc, tâm lý thoải mái để đáp ứng miễn dịch tốt nhất sau tiêm vaccine.
Nếu sốt dưới 38,5 độ sau tiêm, nới lỏng quần áo, chườm/lau bằng khăn ấm tại trán, hố nách, bẹn, uống đủ nước, không để nhiễm lạnh, đo lại nhiệt độ sau 30 phút. Nếu sốt từ 38,5 độ trở lên hoặc đau mỏi người, đau tại chỗ tiêm, uống thuốc hạ sốt, thuốc giảm đau thông thường chứa paracetamol theo hướng dẫn của cán bộ y tế. Trường hợp không hạ sốt hoặc sốt cao hơn 39 độ, thai phụ cần thông báo ngay cho nhân viên y tế và đến cơ sở y tế gần nhất.
Theo bác sĩ Hiền Minh, lịch tiêm vaccine ngừa Covid-19 cho thai phụ từ 13 tuần thai, nên hoàn tất mũi 2 của vaccine trước 36 tuần 6 ngày. Nếu không kịp hoàn tất lịch tiêm, mũi 2 sẽ được tiêm trong thời kỳ hậu sản.